۱۳۸۶ اسفند ۲۳, پنجشنبه

گزارش کتاب - هنوز در سفرم




كتاب: هنوز در سفرم
نویسنده: سهراب سپهری
گردآوردنده: پریدخت سپهری
ناشر: نشر و پژوهش فرزان روز
نوبت چاپ: سوم 1382
تعداد صفحه: 125 صفحه
شمارگان: 3300 نسخه
قيمت: 26،000 ريال
شابك: 1-056-321-964


حقیقت مطلب این است که هر چند من خودم را یک کتابخوان قهار می دانم، اما کمتر پیش می آید که با شعرهای نو ارتباط برقرار بکنم. در این میان فقط یک شاعر نو پرداز است که سخت مرا شیفه خود کرده است و او کسی نیست بجز سهراب سپهری. سهراب از آن معدود شاعران نو پردازی است که به راحتی پایش را در هر خانه ای با هر فرهنگی می گذارد و آنقدر ما با او احساس خودمانی می کنيم که به سادگی «سهراب» صدایش می زنیم و اگر در محفلی صحبت از «آقای سپهری» باشد، کلی باید فکر کنیم تا یادمان بیاید که منظور همان سهراب خودمان است!
با تمام علاقه ای که به سهراب داشتم، با زندگی و زندگی نامه اش زیاد آشنا نبودم. می دانستم که «اهل کاشان» است و بست، می دانستم که می خواهد «سفر» بکند به «شهری دور» که دست هر کودکش شاخه معرفتی است! می دانستم که مثل خودم شلخته است !!! و حتی باید به دنبال «کفشهایش» بگردد و می دانستم که تنهاست، تنهای تنها و در جستجوی خدااست. اما بیش از این چیزی نمی دانستم. تا اينکه مشقهایم را خوب نوشتم و هدیه تولدی گرفتم از طرف کارمندانم! همانطور که حدس می زنید این هدیه چیزی نبود به جز کتاب «هنوز در سفرم» که مجموعه ای از نامه ها، یادداشتها و شعرهای منتشر نشده سهراب است که خواهرش پریدخت سپهری جمع آوری کرده و به چاپ رسانده است.
حقیقت مطلب این که معمولاً نویسندگان و شاعران بزرگ، بعد از مرگشان معروفتر می شوند و آن وقت است که اطرافیان شروع می کنند به چاپ اثاری که خود نویسنده نخواسته است چاپ کند. این آثار معمولاً یا چک نویسها و یا آثار سطح پایین و یا ابتدائی و در حال گذر پدیدآورنده است.
اینکه نویسنده چرا آنها را چاپ نکرده است، دلایل مختلفی می تواند داشته باشد، عقیده من این است که ما باید به این خواسته نویسنده احترام بگذاریم! اما الظاهر اطرافیان کمتر به این خواسته احترام می گذارند و نتیجه کار در قریب به اتفاق آنها یک اثر کم مایه می شود که مایه آبرو ریزی نویسنده است و احتمالا نویسنده دم پل صراط ایستاده تا جلو گردآورنده و ناشر را بگیرید و ادعای حیثیت کند. این مسئله حتی در مورد نویسندگان بزرگی مثل چارلز دیکنز و یا مارک تواین نیز صادق است. متاسفانه باید بگوید که بخشی از کتاب حاضر نیز شامل همین توضیحات می شود. غزلیات، شعرها، یادداشتهای و نقاشی های چاپ نشده سهراب به نظرم بهتر بود که بازهم چاپ نشده باقی می ماند.
اما بخش دیگری از کتاب شامل نامه ها، بیوگرافیش به زبان خودش و سال شمار زندگی سهراب به همراه بخش از خاطرات ژاپن، ما را با شاعر دیگری آشنا می کند. در واقع سهراب در ناخودآگاه اکثر ما به صورت یک بچه روستائی صاف و ساده تداعی می شود که دل مشغولی هایش صدای پای آب، سیب سرخ، کبوتران فرودست و درویشان است! در حالی که در این کتاب مطلع می شویم که نه بابا سهراب ما آدم دنیا دیده ای بوده است، در ژاپن نقاشی و جکاکی یاد می گرفته، و در نیویورک نمایشگاه می گذاشته، در پاریس اوقاتش را به بطالت می گذرانده است و در لندن به کلاس زبان می رفته و در دهلی هند به کلاغهای بنفش گیر می داده و در تهران حسرت گلستانه کاشان را می خورده است! می فهمیم که در قم به دنیا اومده و سر از گلپایگان و خوانسار در آورده است! خلاصه اینکه از این نظر کتاب جالب است. اما می توانست جالبترهم باشد. حداقل اگر نامه ها را بر اساس تاریخ مرتب کرده بودند، آدم می توانست پیشرفت و رشد افکار و احساسات سهراب را پیگیری کند، اما حتی از اینکار کوچک نیز دریغ کرده اند که من هنوز دلیلش را نمی فهمم!
اما چیزی که شما از تک تک برگهای این کتاب حس می کنید، تنهائی سهراب است :-(
به نظرم اگر مثل من عاشقانه شعرهای سهراب را دوست دارید، خواندن این کتاب برایتان مفید است هر چند من دوست داشتم از سالها و دقایق آخر عمر سهراب بیشتر آگاه باشم. و بعنوان حسن ختام هم شعر زیر را برایتان از صفحه 116 کتاب آورده ام
از رنگ بریدیم و ز دیدار گذشتیم
با چشم فروبسته از گلزار گذشتیم
در باغ جهان پا نگرفتیم چنان سرو
چون سایه سبک از سر دیوار گذشتیم
در راه سبک سیر نه پستی نه بلندی است
ابریم و از این دامنه هموار گذشتیم
پندار بر انگیخته صد نقش فسون رنگ
این پرده دریدیم وز پندار گذشتیم
دیدیم غباری چو بر آن، جامه فکندیم
از جاده دنیا چه سبکبار گذشتیم
خفتیم و شدیم از گذر خواب خبردار
از رهگذر خوا چه بیدار گذشتیم
از آمدن و رفتن ما کس نشد آگاه
از رهرو این خانه پریوار گذشتیم


شاد و كتاب‌خوان باشيد،
كرم كتاب

پ.ن: راستی اگر من مردم و شما زنده بودید، حتماً یادتون باشه که روی سنگ قبرم این شعر سهراب را بنویسید:
به سراغ من اگر می آیید
نرم و آهسته بیاید
مبادا که ترک بردارد
چینی نازک تنهائی من

2 نظرات:

ناشناس گفت...

همانی که نمیتونه اسمش را بنویسه میگه:
من هم شیفته سهراب هستم کتاب اشعار سهراب را دارم و دوست دارم این کتاب را هم بخونم ولی نتونستم تو شهر خودمون پیداش کنم . سایتی هست که بتونم بصورت اینترنتی بخرمش؟

ناشناس گفت...

قیمت کتاب در خود انتشارات 2200 تومان نوشته شده است . شما نوشتی 2600 تومان!!!